Większość ludzi zdaje sobie sprawę, że darowizna w najbliższej rodzinie jest zwolniona z podatku od spadku i darowizn. Jednak nie każdy jest świadomy, że czasami trzeba spełnić pewne formalności w urzędzie skarbowym, aby uzyskać to zwolnienie. Istnieją również kwoty wolne
od podatku, które zależą od grupy podatkowej darczyńcy.
Czy darowizna od rodziców podlega opodatkowaniu podatkiem
od spadków i darowizn w 2024 roku? Kiedy i w jaki sposób zgłosić otrzymaną darowiznę? Co grozi za nieujawnienie darowizny?
Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.
Darowizna od rodziców dla dziecka 2024
Wszystkie darowizny są objęte podatkiem od spadku i darowizn, ale w poszczególnych grupach podatkowych przewidziano pewne zwolnienia. Każda grupa ma określone kwoty wolne od podatku i jeśli wartość darowizny nie przekracza tych kwot, obdarowany nie musi płacić podatku.
Podatek od spadków i darowizn wyróżnia następujące grupy podatkowe:
Jeśli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tej samej osoby ma miejsce więcej niż raz,
to wartość darowizn sumuje się w ciągu 5 lat poprzedzających rok ostatniego nabycia. Łączna suma wszystkich darowizn otrzymanych od jednej osoby w tym okresie będzie stanowić podstawę opodatkowania.
W grupie 1 wyróżnia się tzw. grupę 0, do której należą:
- małżonek,
- zstępni (np. dzieci, wnuki, prawnuki),
- wstępni (np. rodzice, dziadkowie),
- pasierb,
- rodzeństwo,
- ojczym,
- macocha.
W przypadku grupy 0 podatkowej wszystkie darowizny, niezależnie od ich wartości, mogą być zwolnione
z opodatkowania. Nawet jeśli kwota darowizny przekroczy ustaloną granicę, możliwe jest nadal skorzystanie ze zwolnienia. Jednakże otrzymanie darowizny od osób z tej grupy wymaga zgłoszenia jej do właściwego naczelnikowi urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, używając formularza SD-Z2. Obowiązek zgłoszenia powstaje po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, która dla grupy 1 (w tym grupy 0) wynosi 36 120 zł.
Na wniosku SD-Z2 wykazuje się nadwyżkę darowanej kwoty przekraczającą limit wolny
od podatku od spadków i darowizn.
Przykład 1.
Rodzice podarowali córce w grudniu 2023 roku samochód o wartości 25 000 zł. Natomiast w lutym 2024 roku córka otrzymała od rodziców darowiznę pieniężną w wysokości 10 000 zł. Czy w tym przypadku wystąpi podatek od darowizny od rodziców?
Córka ma obowiązek zgłosić na druku SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od momentu otrzymania darowizny (pieniężnej) kwotę różnicy między sumą otrzymanych darowizn a kwotą wolną od podatku, wówczas darowizna będzie zwolniona z opodatkowania. Po otrzymaniu samego samochodu nie powstał obowiązek podatkowy ze względu na wartość pojazdu, natomiast po otrzymaniu także darowizny pieniężnej, została przekroczona kwota wolna od podatku.
Podatek od darowizny od rodziców
w 2024 roku
Rodzice należą do grupy 0 podatkowej, co oznacza, że darowizna od nich może być zwolniona z podatku, pod warunkiem spełnienia obowiązku zgłoszenia do urzędu skarbowego po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku.
Jeśli wartość darowizny od rodziców wynosi mniej niż 36 120 zł, nie trzeba jej zgłaszać do urzędu skarbowego i jest ona zwolniona z podatku. Natomiast darowizny o wartości powyżej 36 120 zł muszą być zgłoszone do odpowiedniego urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 – zgłoszeniu nabycia rzeczy
lub praw majątkowych – w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania, aby mogły korzystać ze zwolnienia podatkowego.
Zgłoszenie darowizny od rodziców
w 2024 roku
Rozliczanie darowizny środków pieniężnych przebiega nieco inaczej. Darowizna w grupie 0 o wartości przekraczającej 36 120 zł nie podlega opodatkowaniu, jeśli jej otrzymanie zostało odpowiednio udokumentowane: dowodem przelewu na rachunek bankowy obdarowanego, przekazem pocztowym,
lub jeśli środki wpłynęły na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
Podsumowując, jeśli darowizna jest właściwie udokumentowana, można skorzystać ze zwolnienia
z podatku od spadków i darowizn. W takim przypadku do formularza SD-Z2 należy dołączyć dowody otrzymania darowizny, takie jak wydruki z rachunku bankowego.
Formularz SD-Z2 możesz pobrać tutaj.
Do limitu kwoty wolnej od podatku 36 120 zł zalicza się wszystkie otrzymane darowizny od tej samej osoby na przestrzeni ostatnich 5 lat.
Konsekwencje niezgłoszenia darowizny od rodziców w 2024 roku
Jeśli darowizna od rodziców nie zostanie zgłoszona, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
W takim przypadku obdarowany musi złożyć deklarację podatkową i uiścić podatek.
W praktyce często zdarza się, że rodzice kupują mieszkanie dla dziecka, które wyjeżdża na studia. W takim przypadku obdarowany (dziecko) powinien zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od otrzymania mieszkania. W przeciwnym razie darowizna od rodziców zostanie obciążona podatkiem od spadków i darowizn.
WAŻNE!
Termin na złożenie darowizny ma charakter materialny, a więc nie podlega on przywróceniu,
oznacza to że podatnik traci możliwość skorzystania
ze zwolnienia z opodatkowania otrzymanej darowizny.
Warto pamiętać, że przed konsekwencjami nie uchroni podatnika czynny żal,
bowiem w tym zakresie nie jest on skuteczny.
Jeśli rodzice oraz przyszły student nie zgłoszą darowizny mieszkania do urzędu skarbowego, a po kilku latach okaże się, że student rzeczywiście otrzymał mieszkanie, darowizna zostanie opodatkowana według ogólnych zasad. Ponadto, w zależności od decyzji urzędników, może to także wiązać się z karą
za niewypełnienie obowiązku zgłoszeniowego. Niezgłoszenie darowizny w urzędzie skarbowym traktowane jest jako oszustwo podatkowe. W takim przypadku stawka podatku wynosi od 3 do 20%, zależnie od kwoty przekraczającej limit wolny od podatku oraz od relacji między obdarowanym
a obdarowującym.
